(Exodus 19:1-9, 16-20 en 20:18-22 en Johannes 20: 19-23)
Was u als kind bang voor onweer?
Ik vond het vooral heel spannend.
Maar ik herinner me nog goed de dag dat ik wél echt ‘bevreesd’ was
voor iets in de lucht.
Het gebeurde op een strand op een eiland voor de kust van Schotland.
Ik was er graag,
liefst alleen,
het was een bijzondere plek.
Die dag was het onstuimig weer.
Toen ik het strand naderde, begon ik me bang te voelen,
maar ik liep door.
Boven mij waren grijze wolken als omgekeerde bloemkolen.
Hoe meer ik naar het strand toeliep,
hoe meer beweging er in de lucht kwam
En op het strand leek het me alsof er vuisten van wolken vlak boven me woelden
en ik vond het zo angstaanjagend
dat ik omkeerde en wegrende
voor ik – ja?
Ik durfde niet meer in de aanwezigheid te zijn
van wat ik in die wolken vermoedde.
🙂 alsof je door wegrennen ontsnappen kan,
maar goed, u begrijpt me vast:
het kan je gebeuren dat je overvallen wordt
door iets wat/iemand die je (veel) te machtig is
Op dat strand overviel me
wat ik me voorstel dat de Israëlieten overviel toen ze bij de berg Sinai waren.
Donder en bliksem zíjn ook heftig.
En hoewel je ze natuurkundig goed kunt verklaren,
doet die verklaring niet af aan het natuurgeweld dat je ervaart.
Integendeel –
wat als ik u vertel dat het in een bliksemstraal vele malen heter is dan in de zon zelf?
Dat bliksemschichten sporen achterlaten van buizen gesmolten zand van meer dan 13 meter lang in de bodem van de Veluwe?
Hier in Nieuwendam hoorde ik voor het eerst de mooie uitdrukking:
‘Het is Gods weer’… maar niet van t beste.
Het weer is van de Heer – je hoort dat nauwelijks meer zeggen.
Maar het is meer dan een vroom gezegde,
er zit een wijsheid in die het bewaren waard is.
En die luidt níet: als het dondert is God vertoornd
maar: het weer is één van de vormende oerkrachten van de schepping
en gaat boven ons begrip.
Ons leventje is een frutseltje van niks vergeleken bij de kosmos,
die barst van leven.
En soms sta je als frutseltje oog in oog met die vormende oerkracht
en dat is angstwekkend maar ook een heilig moment.
Wij krijgen van het volk Israël het verhaal overgeleverd van hun moment
er zullen er meer zijn geweest,
maar dit is hét belangrijkste
want op dit moment wordt hen ‘de wet’ gegeven, samengevat in
de tien geboden / de tien woorden / leefregels
regels voor het onderhouden van het verbond tussen God en zijn mensen
en ik wilde hier geen preek gaan houden over deze regels
waar het mij vandaag om gaat is dit:
die regels zijn heel simpel alles
om in vrede en liefde te leven
En ze klinken voor het verzamelde volk als luide donderslagen,
ze zien het bliksemen.
Dat is geen tegenspraak met een boodschap van vrede en liefde
liefde is een oerkracht, godgegeven, kun je zeggen
en wie vrede sticht verslaat zijn innerlijke duizenden
het leven is niet mals
en wie het goede leven zoekt
die weet daar alles van
daarom worden de bijbelse leefregels niet in een poeziealbum aangeboden,
met zoete cherubijntjes eromheen geplakt
Wij krijgen van het volk Israël het verhaal overgeleverd van hun moment
waarop ze oog in oog stonden en een godservaring hadden
in vuur en wind die hen nooit meer losliet.
Wij hebben eigen verhalen van dit soort momenten
waarin je oog in oog staat met de vormende oerkracht
laat die momenten tot je doordringen
want dan wordt je een krachtige waarheid in het hart geschreven
de vertaling die jou leert
de leefregels voor het goede leven
te horen en te doen.
Dan zul je leren wat Jezus bedoelt als hij zegt:
‘Ik wens jullie vrede. De Vader zelf heeft mij gestuurd. En nu ben ik het die jullie stuurt.’ Daarna blies hij op hen en zei: ‘Nu hebben jullie de heilige Geest gekregen. Vanaf nu hebben jullie de macht om zonden te vergeven.
Als u iemands zonden vergeeft, worden ze hem vergeven;
als u ze hem toerekent, blijven ze hem toegerekend.
Het is goed dat u even opschrikt bij die woorden –
want ze zijn een ontmoeting met de vormende oerkracht
dezelfde waarmee de Israëlieten oog-in-oog kwamen
vergeving is een grote kracht
niet te vatten
er is iets bovenmenselijks in –
Volgens het evangelie van Johannes
wil Jezus ons één ding op het hart drukken:
wanneer je hem liefhebt
die zelf de liefde is
mensgeworden vormende oerkracht
dan zullen hij en de Vader in je zijn
en jij in hen.
Dan sta je niet langer oog in oog met een kracht die je niet bevatten kan
en die je overweldigd
en doet wegrennen
maar dan weet je dat jij ook door die kracht gevormd bent
en dat je er zelf vorm aan geeft.
Johannes is niet erg gereformeerd
hij is diep overtuigd van de mens als woonplaats voor de Eeuwige
niet alleen Jezus,
maar ieder mens
die zich laat sturen door de liefde.
Wie zich laat sturen door de liefde
vergeeft in eerste plaats zichzelf
vergeeft zichzelf al dat stukwerk
al wat je tekortkomt
al die zondes tegenover je hart en je ziel
wrokjes die je koestert
begeertes naar wat niet van jou is
je hardheid / scherpe kanten
je lafheid
dát verbrandt als je in het liefdesvuur stapt
dat wordt opgeruimd door de kracht van vergeving
Dan wordt je vanzelf helder / duidelijk
hoe het zit met het vergeven van andermans zonden
Vergeven heeft helemaal niets te maken met een bankrekening bijhouden:
zoveel heeft die gedaan en dat weegt zo zwaar
Jezus zegt ook niet dat je móet vergeven. Ertoe verplicht bent.
Want anders …
Jezus vraagt ons geen rechter te worden over andermans zonden
en over de pijn die gedaan is.
Mensen doen dingen die onvergeeflijk zijn –
Jezus heeft het daar ook over, in andere verhalen.
Wat betekenen zijn woorden dan?
wij stapelen heel veel op tussen elkaar
of er is door anderen heel veel opgestapeld
in het contact met jezelf
Heb maar eens echt contact
dat is geen alledaagse werkelijkheid
vergeven heeft alles te maken met je echt verbonden voelen
het stoort niet meer, tussen jou en mij,
wat pijn deed is opgeruimd
dat is vergeving
en om op te kunnen ruimen
heb je nodig dat je een ander perspectief op je leven krijgt.
Dat geven die tien geboden,
dat geeft Jezus, als hij de Heilige Geest over je blaast,
dat geeft je zo’n ontmoeting met een overweldigende kracht
oog-in-oog met de vormende oerkracht
daarvan getuigen de apostelen op het eerste pinksterfeest
dan wéét je:
het leven is doordrongen van Leven / God is groot
God houdt zich niet afzijdig
maar woont in ons
wij bestaan uit zijn liefdesvuur
waarmee de bergen gevormd zijn
en de sterren
Wij vieren straks de maaltijd van de Heer.
Hij gaat ons voor en maakt ruimte – onze zonden zijn vergeven
Laten we daarom onze eigen kleinheid vergeven en vergeten
laat dat vuur wegbranden
wat je ergert en je gebonden houdt aan het donker
laat de liefde je pijn voelen
en weet dat degene naast jou niet anders is dan jij
een mens, gevormd door de vrede en de liefde van Christus.
Amen
Recente reacties